18 grudnia 2013r.  młodzież przeprowadziła wywiad międzypokoleniowy na temat Bożego Narodzenia. Wywiad odbył się w związku z prowadzeniem projektu EVS „Echa Europy” na terenie Gminno Parkowego Centrum Kultury i Ekologii w Plichtowie. Na pytania odpowiadały panie mieszkające na terenie Gminy Nowosolna – p. Halina Żaromińska, p. Helena Kałuda, p. Barbara Fils i p. Regina Piątkowska.

Co to jest „Adwent”?

p. H. Kałuda i p. H. Żaromińska: Adwent to czas oczekiwania na przyjście Pana. Kiedyś ludzie przez cały adwent nie jedli potraw tłustych, mięsnych. Nie było również żadnych zabaw.

Czy zwyczaj wysyłania kartek świątecznych jest nadal popularny?

p. R. Piątkowska: W moim domu zawsze zajmowałam się wypisywaniem i wysyłaniem kartek do rodziny i znajomych. Natomiast w dzisiejszych czasach, w dobie komputerów i internetu są już gotowe SMSy i droga mailowa. Coraz rzadziej wysyła się kartki świąteczne. Jednak mój tata do tej pory wysyła kartki świąteczne.

p. H. Żaromińska: Myślę, że nadal ludzie wysyłają dużo kartek świątecznych, wystarczy wejść na pocztę – ludzie kupują i wysyłają kartki świąteczne.

Jakie tradycje związane są z Wigilią w Polsce?

p. H. Kałuda: Ja z moim rodzeństwem zawsze czekałam w oknie na pierwszą gwiazdkę żeby zacząć kolację wigilijną.

p. H. Żaromińska: Myślę, że skoro Jezus narodził się w żłóbku na sianku, to zwyczaj położenia sianka pod obrusem jest właśnie z tym związany. Jest to symbol wiary. Z kolei wolne nakrycie przy stole zawsze było dla jakiegoś przybysza lub też dla duszy zmarłego – dla osoby, która odeszła od nas w danym roku.

p. R. Piątkowska: Ja zawsze zajmowałam się przygotowywaniem paczek – tzw. „Gwiazdek”. Ze Świętami Bożego Narodzenia kojarzą mi się również długie kolejki w sklepach oraz zapach cytrusów. Cytrusy w tamtych czasach były rarytasem. Skórki owoców wykorzystywano do ciasta. Poza świętami cytrusy nie były dostępne. Zawsze na święta przygotowywany był sernik, makowiec czy ciasto drożdżowe. Pierogi robiło się w Wigilię. Gwiazda zawsze była symbolem Wigilii, ale tak naprawdę do kolacji siadło się kiedy wszystko w gospodarstwie było już zrobione.

Jakie potrawy przygotowywane są na Wigilię?

p. H. Kałuda i p. H. Żaromińska: Przygotowuje się 12 potraw. Przede wszystkim kapustę z grochem, kapustę z grzybami, śledzie, karpia – smażonego i w galarecie, kompot z suszu, barszcz czerwony, zupę grzybową, smażone grzyby, chleb.

p. R. Piątkowska: Zupa grzybowa, pierogi z kapustą i z grzybami, z serem, z makiem. U mnie w domu zawsze przygotowywało się oszukane pierogi – ze słonym farszem lub z kawą. Ponad to na stole znajduje się barszcz czerwony, karp smażony albo w galarecie, śledzie, dawniej – dorsze w zalewie octowej, ryż z miodem i masłem, kluski z makiem, fasola z masłem. Każde danie miało swój symbol.

Czy istnieją przesądy związane z Wigilią?

p. H. Żaromińska: Niedawno dowiedziałam się, że w Wigilię nie należy nikomu niczego pożyczać. Osoba, która coś pożycza zabiera szczęście i dobro.

p. R. Piątkowska: W Wigilię trzeba oddać wszystkie długi, żeby w Nowym Roku ich nie mieć. Dawniej jeśli kobieta była w ciąży, to zwracano uwagę kto pierwszy przychodzi w Wigilię do domu – jeśli pierwszy przyjdzie mężczyzna, to urodzi się chłopiec, jeśli pierwsza przyjdzie kobieta – urodzi się dziewczynka.

Co to jest „Pasterka”?

p. H. Kałuda i p. H. Żaromińska: To jest uroczysta msza święta, która rozpoczyna się o północy. Pan Jezus urodził się chyba nocą dlatego jest to też msza dziękczynna. Pasterze zauważyli w nocy gwiazdę, dlatego przyszli do stajenki.

Jak wyglądał kiedyś zwyczaj dekorowania choinki?

p. H. Kałuda: Wydmuszki ozdabiało się bibułą, przygotowywało się z nich aniołki. Robiono też łańcuchy ze słomy z bibułą, ozdabiało się orzechy, nie było elektryczności, dlatego zamiast światełek na choince pojawiały się świeczki. 

p. H. Żaromińska i p. B. Flis: Wykonywało się gwiazdki z papieru, koszyczki z orzechami, na choince wieszało się jabłka, ciasteczka, cukierki. Łańcuchy przygotowywało się z kolorowego papieru.

Co jest najważniejsze w Święta Bożego Narodzenia?

p. H. Żaromińska: Mówi się, że są to bardzo rodzinne święta, w czasie których panuje przyjazna atmosfera. Rodziny spotykają się w większych i mniejszych gronach i chyba to jest najważniejsze.